درباره باتری ماشین چه اطلاعاتی دارید؟

از روزگاری که برای اولین بار باتری اختراع شد، مدت زمان طولانی گذشته است. اختراع چرخ در ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح آغازی برای سرعت گرفتن کارها و ساخت انواع خودرو بود. به عبارتی نیاز به داشتن شبکه حمل و نقل باعث شد که هر روز بشر در اندیشه راهی برای تولید وسیله‌ای بهتر باشد. امروزه خودروها بخشی از نیاز بشر را تأمین می‌کنند. هر خودرو از قسمت‌های متفاوتی تولید شده و مکانیسم پیچیده خاص خود را دارد که از این میان باتری ماشین وظیفه بسیار مهمی در کارکرد خودرو بازی می‌کند.

اولین عملکرد یک باطری ماشین استارت زدن و در ادامه آن تثبیت انرژی خودرو از این انرژی برای حرکت خودرو و سایر قسمت‌های آن است. برای مشاهده انواع محصولات آکو باتری مانند برند های معتبر تینو، کارپیل، هایپیل و... اینجا را کلیک کنید. در این مقاله قصد داریم برای آشنایی با باتری ماشین و نحوه کارکرد آن، انواع باتری ماشین و مسائلی از این دست اطلاعاتی در اختیار شما قرار دهیم.

باتری خودرو چیست و چه نقشی در خودرو دارد؟

 یکی از انواع باتری‌های قابل شارژ را می‌توان باتری خودرو دانست. باتری ماشین در یک اتومبیل وظیفه ذخیره انرژی تبدیل شده به جریان الکتریکی را بر عهده دارد؛ به عبارتی هدف اصلی آن را باید تغذیه استارت اتومبیل برای راه اندازی موتور خودرو دانست و به عنوان یک مخزن الکتریکی است.

 یک باتری خودرو ظرفیتی معادل ۶۰ آمپر و ۱۲ یا ۲۴ ولت دارد و البته ظرفیت آن به فاکتورهای مختلفی مانند قدرت الکترولیت، مساحت صفحات باتری، مقدار الکترولیت، نو و کهنه بودن باتری و دمای کارکرد بستگی دارد. اگر اتومبیل مورد نظر یک خودروی سواری باشد؛ باتری ماشین استفاده شده در آن از نوع ۱۲ ولتی است و اگر اتومبیل دیزلی و سنگین باشد، از باتری 24 ولتی استفاده می‌شود. همچنین در صورتی که باتری برای یک موتورسیکلت تعبیه شده باشد، از ابعاد کوچک‌تر و سایز کمتری برخوردار است.

 اگر در انتخاب باتری خودرو بهترین نوع آن که متناسب با حجم و نیاز خودرو است انتخاب شود؛ این مسئله باعث کاهش هزینه و افزایش کارایی باتری خواهد شد. به همین دلیل انتخاب باتری برای اتومبیل باید به فاکتورهایی مانند میزان برق مصرفی خودرو، فضای موجود برای باتری، قدرت دینام برای شارژ و مشخصات تعیین شده از سوی شرکت سازنده اتومبیل دقت کنید. زیرا استفاده از باتری نامناسب می‌تواند به خودرو آسیب برساند و عملکرد سایر قسمت‌ها را هم با مشکل روبرو کند.

:انواع باتری خودرو موجود در بازار

دو نوع باتری ماشین در بازار رایج هستند که شامل باتری‌های سیلد و غیر سیلدی هستند. در ادامه با این باتری‌ها آشنا می‌شویم.

باتری سیلد (اسیدی): این نوع باتری خودرو که به باتری FM ( free maintance ) نیز معروف است و باتری خشک نامیده می‌شود، نیاز چندانی به مراقبت ندارد و در نتیجه عمر بیشتر و استهلاک کمتری دارد. علاوه بر آن خیلی سریع شارژ می‌شود و اگر به اشتباه بیش از حد شارژ شود ( over charge )، مقاومت خوبی در برابر این مسئله دارد و در زمان کمی هم شارژ می‌شود. از سوی دیگر این نوع باتری خودرو مدت زمان مجاز بیشتری برای نگهداری دارند و کاهش خوردگی ترمینال‌ها در این نوع باتری به مدت طولانی‌تری است.

باطری ماشین سیلد یک صفحه سرب _کلسیم دارد و در مقابل عیوب حاصل از دشارژ عمیق ( deep discharge ) خیلی زود از کار می‌افتد. علت این مسئله نیز باید در افزایش ریزش مواد فعال صفحات دانست. در مجموع از مزایای باتری ماشین اسیدی می‌توان به عمر طولانی آن، مقاومت بالای باتری در مقابل شارژ زیاد، هزینه کم، درصد کم خرابی ترمینالها و عدم نیاز به مراقبت شاره کرد.

باتری غیر سیلد (اتمی): این نوع باتری خودرو با نام باتری LM ( low maintance ) و یا باتری تر (حاوی مایع اسیدی) نیز مشهور است. این نوع باتری دارای صفحه سرب آنتیموان/ کلسیم و دو آلیاژی یا هیبریدی است.

باتری ماشین غیر سیلد بیشتر برای شرایط آب و هوای گرم مناسب است و علت آن را باید در نقص این باتری در اندازه گیری غلظت ویژه دانست. به عبارتی نمی‌توان غلظت ویژه این باتری را با هیدرومتر اندازه‌گیری کرد. از سوی دیگر از علل استفاده باتری غیر سیلد در هوای گرم این است که در صورت نیاز به آب در باتری می‌توان به آن آب اضافه کرد.

باطری اتمی در سطح بیرونی دارای سه چراغ کوچک است که هر کدام از این چراغ‌ها برای نمایش یکی از وضعیت‌های باتری استفاده می‌شود. این چراغ‌ها در سه رنگ سفید، سبز و قهوه‌ای هستند. اگر چراغ سبز در باتری اتمی روشن شود؛ به معنای این است که باتری اتمی به طور کامل شارژ شده و کاملاً سالم است.

در صورت روشن شدن چراغ قهوه‌ای متوجه سالم بودن باتری می‌شویم؛ اما در عین حال نیاز به شارژ را هشدار می‌دهد. همچنین در صورتی که چراغ سفید رنگ روشن شد معیوب بودن باتری ماشین را هشدار می‌دهد.

در مقایسه میان باتری خشک و تر می‌توان گفت در خودروسازی استفاده از باتری خشک از هر جهت بهتر مناسب‌تر و امن‌تر از باتری تر است. از مزایای باتری خشک نسبت به باتری تر می‌توان به این موارد اشاره کرد که باتری خشک بخارات اسیدی ندارد و چون محتویات آن جامد هستند، نیازی نیست که نگران ریختن اسید روی خودرو و یا داخل محفظه موتور خودرو باشید. از سوی دیگر باتری خشک نوسانات ولتاژ کمتری دارد و در عین حال عمر بیشتر و استهلاک کمتری نیز دارد. تنها مسئله‌ای که موجب برتری و مزیت باتری خشک نسبت به باتری تر می‌شود، ارزان‌تر بودن این باتری است.

:عوامل موثر در کیفیت باتری ماشین و طول عمر آن

یکی از این عوامل در طول عمر باتری خودرو را باید کشور سازنده آن دانست. شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید هیچ‌کدام از کشورهای اروپایی کارخانه تولید باتری وجود ندارد. علت این مسئله آسیب‌های شدیدی هستند که فرایند تولید باتری بر روی محیط زیست ایجاد می‌کند. در بازار ایران نیز انواع برند باتری کشورهای چین، کره، ترکیه و ایران وجود دارد. باتری‌های کره‌ای با برندهای مختلفی که دارد کیفیت خوبی نیز دارند. البته کیفیت باتری ایرانی نیز نسبت به نوع ترکیه‌ای بیشتر است. نوع چینی باتری خودرو نیز کیفیت خوبی دارد و در حال حاضر فقط نوع چینی باتری در بازار موجود است.

 از دیگر عوامل موثر در کیفیت باتری ماشین تاریخ تولید آن است. هر چقدر که تاریخ تولید باتری جدیدتر باشد، باتری بهتر و باکیفیت‌تر است.

باتری مناسب ماشین من کدام است؟

برای اینکه بتوان باتری مناسب خود را پیدا کرد باید به آمپر آن توجه نمود. شاید تصور کنید اگر باتری خودرو دارای آمپر بالایی باشد به معنای خوب و باکیفیت بودن آن است؛ در حالی که چنین نیست و این تصور درباره آمپر تصوری اشتباه در انتخاب نوع باتری است.

برای انتخاب باتری مناسب ماشین باید چند فاکتور را در نظر گرفت. این پارامترها شامل قدرت دینام خودرو برای شارژ، میزان مصرف برق خودرو و فضای در نظر گرفته شده برای باتری است. در دفترچه راهنمای هر اتومبیل معمولاً نوع باتری مناسب آن مشخص شده است. به طور مثال برای یک پراید باتری با ۵۰ تا ۶۰ آمپر مناسب است. ولی برای پیدا کردن بهترین باتری مناسب خودرو مورد نظر باید به دینام آن توجه کنید.

دینام هر اتومبیلی سیستم برقی آن است و راهی برای مشخص کردن باتری مناسب است. به عبارت بهتر دینام وظیفه شارژ باتری و روشن کردن آن را بر عهده دارد. با تست دینام که توسط یک دستگاه مخصوص و در تعمیرگاه های مجهز صورت می‌گیرد، متوجه می‌شویم که باتری خودرو مناسب اتومبیل از نوع سیلد و یا غیر سیلد است و اینکه چه میزان آمپراژ باید داشته باشد.

موضوع دیگر انتخاب باتری مناسب ماشین با توجه به امکانات خودرو است. هر چقدر امکانات برقی بیشتر بر روی خودرو نصب شده باشد، باید از باتری خودرو با آمپر بالاتر استفاده کرد. به طور مثال فرض کنید که یک خودروی پراید نیاز به باتری ۵۰ ولتی دارد؛، اما اگر همین پراید را به سیستم صوتی قوی مجهز کنید، باید باتری پراید هم ارتقا پیدا کند و پیشنهاد درست استفاده از باتری خودرو با بالاترین آمپر است. البته تصور نکنید در هر صورت استفاده از آمپر بیشتر به معنای مناسب بودن آن برای خودرو است؛ بلکه یک فاکتور مهم رعایت حد استاندارد و دوری از کارهای غیر اصولی است.

از دیگر عوامل در انتخاب یک باتری مناسب برای ماشین  توجه به میزان برقی است که اتومبیل در قسمت‌های مختلف نیاز دارد. اگر امکانات بیشتری در خودرو نصب شده باشد، باید از باتری با آمپر بیشتر استفاده کرد و اگر برق کمی مصرف می‌شود، یک باتری خودرو با آمپر پایین هم می‌تواند پاسخگوی نیاز اتومبیل باشد.

نکته نهایی در این بحث این است که باتری خودرو مناسب هر اتومبیل باید سه خصوصیت داشته باشد. اولین ویژگی توجه به آمپر باتری یعنی میزان برقی است که باتری در خود ذخیره می‌کند. این آمپر بین ۳۵ تا ۲۲۰ آمپر نسبت به هر خودرو متفاوت است. خروجی برق باتری نیز نشان دهنده توانایی باتری در هر دما است. به عبارتی خروجی برق باتری نشان می‌دهد که باتری در یک دمای مشخص چه میزان نیروی ۱۲ ولتی می‌تواند تولید کند. موضوع موثر دیگر ولت باتری و قدرت برقی است که باتری تولید می‌کند و اکثر باتری‌ها آمپری با ۱۲ ولت دارد.

 قیمت باتری ماشین؟

چند مسئله روی قیمت باطری ماشین تاثیر گذار است؛ یکی از این مسائل نوع باتری است. در باتری خشک قیمت بیشتری نسبت به باتری تر وجود دارد. موضوع موثر دیگر در قیمت باتری ماشین آمپراژ باتری است.

مسئله بعدی شرکت و برند تولید کننده باتری است. کشورهای ارائه کننده باتری خودرو در ایران کشورهای کره جنوبی، چین و ترکیه هستند و شرکت‌های ایرانی هم تولیدکننده این محصول هستند. هر کدام از این برندها قیمت‌های متفاوتی برای باتری خودرو در نظر می‌گیرند و قیمت باتری ماشین تولید شده برندهای کره‌ای بیشتر است.

از جمله مسائلی که در قیمت باتری خودرو می‌تواند موثر باشد، آمپراژ آن است. هر چقدر آمپراژ یک باتری بیشتر باشد، قیمت آن بالاتر است. البته در نظر داشته باشید که اگر آمپراژ باتری خودرو بیش از حد استاندارد تعریف شده باشد نمی‌تواند تاثیر مثبتی بر روی عملکرد خودرو داشته باشد. از سوی دیگر اگر تجهیزات جانبی نصب شده روی خودرو مانند کولر، نمایشگر، چراغ‌های اضافی و سیستم صوتی قدرتمندتر و بزرگ‌تر باشد، برق بیشتری باید به اتومبیل انتقال یابد تا این تجهیزات عملکرد درستی داشته باشند. همین مسئله به معنای نیاز بیشتر خودرو به باتری با آمپر بیشتر است. در غیر این صورت روشن کردن خودرو و استفاده همزمان از این تجهیزات به معنای خالی شدن ناگهانی باتری خودرو خواهد بود.

آخرین فاکتور موثر در قیمت باتری ماشین را باید تاریخ تولید و گارانتی آن دانست. در هنگام خرید باطری ماشین حتماً به گارانتی آن توجه کنید و از خرید باتری بدون گارانتی و خدمات پس از فروش خودداری کنید. ذکر این نکته نیز مهم است که خرید باتری ایرانی به علت گستردگی نمایندگی‌های آن‌ها در ایران به معنی گارانتی قوی‌تر و بهتر است.

سخن پایانی اینکه در مجموع عوامل متعددی می‌تواند روی قیمت باتری ماشین اثرگذار باشد که از جمله آن‌ها نوع باتری، کشور تولید کننده باتری، گارانتی آن و خدمات پس از فروش است. از سوی دیگر هر چقدر تجهیزات برقی بیشتری روی خودرو نصب شده باشد باید از باتری ماشین قوی‌تر با تولید آمپراژ بیشتر استفاده کرد وگرنه شاهد خالی شدن باتری خودرو و یا عملکرد نامناسب این تجهیزات خواهید بود.